چند سال پیش تعدادی از روانشناسان چینی آزمایشی را طراحی کردند که نتایج قابل تاملی را در پی داشت.
آزمایش بدین ترتیب بود که تعدادی از افراد را به داخل اتاقی راهنمایی می کردند و در آن اتاق از آنها می خواستندتعدادی مکعب را به صور مختلف مرتب کنند بعد آنها را به سمت درب خروجی راهنمایی می کردند. بعد از خروج به برخی 100 دلار به بعضی 10 دلار و به عده ای 1 دلار و به تعدادی هم هیچ پولی نمی داند. سپس ایشان را به سالن انتظار می بردند تا آزمایش سایرین تمام شود. در این سالن عده ای از افراد مورد آزمایش که خود دست اندر کار آزمایش بودند و به صورت ناشناس وارد آزمایش شوندگان شده بودند این بحث را مطرح می کردند که
"واقعا این آزمایش چه سودی داشت"
به نظر شما کدام دسته بیشتر از محاسن آزمایش تعریف می کردند...؟
جواب ساده است آنها که پول نگرفته بودند....
دلیل هم ساده است انسانها دوست دارند همواره مفید باشند، اگر واقعا مفید بودند که این نیازشان ارضاء می شود اما اگر مفید نبودندسعی می کنند توجیهی بیابند که خود را مفید جلوه دهند.
در این آزمایش آنها که پول زیادی گرفته بودند احساس مفید بودن داشتند و دیگر نیازی نبود از یک عمل بیهوده تعریف کنند اما آنها که پولی دریافت نکرده بودند عمر خود را تلف شده می یافتند و سعی داشتند توجیهی بیابند که خود را پیروز و شکست نخورده جلوه دهند و از این رو بود که تلاش می نمودند آزمایش و شرکت خود در این آزمایش را مهم و مفید جلوه دهند.